Bir besin tatlı ve suluysa, meyve olmalı, lifliyse sebze olmalı gibi kafanızda bazı tanımlamaların olması mümkündür. Ancak bu esnada bazı kaynaklardan domatesin bir meyve olduğunu da okumuş olmanız olasıdır. Hatta aslında patlıcan, mısır, biber, kabak, fasulye, bezelye ve zeytin de bir meyvedir.
Şu ana kadar patlıcanı bir sebze olarak kabul ettiyseniz, bunun nedeni olaya geleneksel mutfak tarifleri üzerinden bakıyor olmanızdır. Sonuçta meyveler ağırlıklı olarak tatlılara kullanılır ya da çiğ tüketilir. Sebzeler ise bitkilerin yenmesi mümkün olan kısımları olarak düşünülür ve ana yemeğimizin bir parçasını oluşturur.
Bununla birlikte, meyve ve sebze tanımı, botanik ile ilgili bir kişi açısından tamamen farklıdır. Aslına bakarsanız botanikte sadece meyvenin tanımı mevcuttur. Bu tanıma uymayan her şey sebze olarak kabul edilmektedir.
Meyve ve Sebze Arasındaki Gerçek Fark Nedir?
Botanik olarak, meyveler çiçekli bir bitkinin yumurtalığından gelişen tohum taşıyan yapılardır. Bu, domates, salatalık, biber, kabak, balkabağı, patlıcan, mısır tanesi, fasulye ve bezelye gibi ‘sebzelerin’ aslında meyve olduğu anlamına gelir.
Bir sebze ise bitkinin meyvesi hariç herhangi bir bitkinin yenilebilir kısmıdır. Bu kısım yapraklarda (ıspanak, marul, lahana), köklerde (havuç, pancar, şalgam), saplarda (kuşkonmaz), yumru köklerde (patates), çiçeklerde ( brokoli) karşımıza çıkacaktır. Sebze, bilimsel bir terim değildir; dolayısıyla birçok botanik terimler sözlüğünde yer almaz.
Farkı tam olarak anlamadıysanız basit bir gözlem yapın. Eğer yediğiniz şeyin içerisinde çekirdekler varsa, bir meyve yiyorsunuz demektir. Aksi takdirde yediğiniz şey bir sebzedir.
Domates Yasal Olarak Bir Meyvedir
Sebze mi yoksa meyve mi tartışmasında domatesin hikayesi farklıdır. 1886’da ithalatçı John Nix ve meslektaşları, New York Limanı’na bir sürü Batı Hint domatesi getirdi. Ancak kendilerinden yabancı sebzelere uygulanan ithalat vergisi kapsamında yüzde on vergi ödemeleri talep edildi.
Botaniği iyi bilen Nix, domatesin bir meyve olduğu ve vergiden muaf olması gerektiği gerekçesiyle itiraz etti. Sonucunda mahkemeye gidildi ve yargıç sebze olduğuna karar verdi. 1893’te ABD Yüksek Mahkemesi, domateslerin ABD gümrük düzenlemelerine göre meyve yerine sebze olarak sınıflandırılması gerektiğine karar verdi.
Bu, Yargıtay’ın gıdanın botanik tanımlarıyla mücadele etmek zorunda kaldığı ne ilk ne de son zamandı. 1886’da Robertson v. Salomon davasında Yargıç Joseph Bradley, fasulyenin sebze olduğuna hükmetti. Müteakip mahkeme kararları yer mantarı, soğan ve su kestanesinin de sebze olduğuna karar verdi. Daha yakın zamanda, 2001 yılında Avrupa Birliği havuç, tatlı patates ve domatesin en azından reçel yapmak amacıyla meyve olduğunu ilan etti.
Kaynak: matematiksel.org/
