Merhabalar sevgili Teknorun.net okurları. Bugün ki yazımızda sizlere uzay, zaman ve ışık hızının bizlere yaptığı ilginç bir illüzyondan bahsedeceğiz. Zaman, insanlık tarihinin en kafa karıştırıcı ve esrarengiz kavramlarından bir tanesi. Çözülmesi güç ve yaptıkları inanılmaz. Ole Romer isimli Danimarkalı bir gökbilimci, 17. yüzyılda ilginç bir keşfe imza attı. Romer, Jüpiter’in Io isimli uydusunu incelerken, Io’nun hareketinin, yaptığı tahminden yarım saat sonra gerçekleştiğini gördü. İlk olarak bunun bir hesaplama hatası olduğunu düşünse de bu gecikmelerin Dünya’ya yakın gezegenlerde daha az olduğunu gördü. Dünya ve Jüpiter, Güneş’in iki ayrı ucundayken oluşan fazla mesafe dolayısıyla ışığın katettiği süre bir illüzyona neden oluyordu. Gezegenlerin mesafeye göre birkaç saniye yada birkaç dakika önceki halini gördüğümüzü ilk o gözlemlemiş oldu. Ole Romer, ışığın saniyede 210 kilometrenin üzerinde bir hızla gittiğini söyleyerek, ışık hızıyla alakalı gerçeğe en yakın tahmini de yapan kişidir. Işık hızı, kusursuz vakumda saniyede 299.792.458 metredir (m/s). Bu, kabaca saatte 1.079.250.000 kilometreye eşittir. Einstein ise ışık hızı için “Evren’in hız limiti” demişti. Şimdi evrenimizde hangi gezegeni kaç saat/dakika/saniye önceki haliyle görüyoruz ona bakalım.
1) Güneş’e her baktığımızda 8 dakika önceki haline tanık oluyoruz.
2) Ay’a her baktığımızda 1.5 saniye önceki halini görüyoruz.
3) Venüs’ün yaklaşık 5-8 dakika önceki halini görüyoruz.
4) Mars’ın yaklaşık 6-12 dakika önceki halini görüyoruz.
5) Jüpiter’in 15-45 dakika öncesindeki halini görüyoruz.
6) Bize epey bir uzak olan Neptün’ün 5 saat önceki halini görüyoruz
7) Gelin biraz daha uzaklara gidelim. Komşu galaksimiz olan Andromeda Galaksisi’nin yaklaşık 2.5 milyon yıl önceki halini görebiliyoruz.
8) Son olarak, insanlık tarihinin belki de en gizemli fotoğrafı. Messier Galaksisi merkezinde fotoğraflanan gerçek bir kara delik. Onun, 53 milyon yıl önceki halini görebiliyoruz. Belki şuan orada öyle bir kara delik yok ama bizim bundan 53 milyon yıl sonra haberimiz olacak…
